صحیفه سجادیه، استراتژی امام سجاد (ع) در رهبری امت

امام† سجاد (ع) در شرایط خفقان اموی و مروانی باید شیوه ای نوین برای مبارزه در پیش گیرد تا بتواند آن محیط تاریک و ظلمانی و آن مردم غافل و بی خبر را از چنگ شهوات و نیز از تسلّط دستگاه های اهریمنی خلاص کند؛ شیوه ای که هم بتواند مردم را با حقایق و معارف دین آشنا سازد و انقلابی در دنیای اسلام ایجاد کند و هم بهانه دست دشمن ندهد؛ شیوه‌ای که زمان شهادت زین العابدین استراتژی ایشان برای رهبری امت بود.

امام چهارم علی بن الحسین ملقب به «زین العابدین» و «سید السجادین» در پنجم شعبان سال 38 هجری در مدینه به دنیا آمد. مادر گرامی ایشان شهربانو دختر یزدْگِرد (آخرین پادشاه ساسانی) است. امام سجاد (ع) دوران رشد خود را در عهد امامت امام مجتبی (ع) و پدر خود حسین بن علی (ع) سپری کرد. در کربلا حاضر شد، اما به دلیل بیماری نتوانست در جنگ شرکت کند. پس از آن قریب سی و چهار سال، یعنی تا سال 94 قمری، رهبری شیعه را بر عهده داشت و در نهایت به تحریک ولید بن عبد الملک مسموم شد و به شهادت رسید و در کنار امام مجتبی (ع) در بقیع به خاک سپرده شد.

پس از عاشورا، پیچیده ترین شرایط روزگار، برای جهاد فرهنگی و سیاسی تو رقم خورده بود؛ به طوری که وقتی سهل بن شعیب، مردی از بزرگان مصر، از تو جویای احوال امام سجاد شد، ایشان روشن گرانه فرمود: «فکر نمی‌کردم شخصیت بزرگی از مصر، مثل شما، نداند که حال ما چگونه است. اینک اگر وضع ما را نمی‌دانی، برایت توضیح می‌دهم؛ وضع ما، در میان قوم خود، مانند وضع بنی اسرائیل در میان فرعونیان است که پسرانشان را می‌کشتند و دخترانشان را زنده نگه می‌داشتند. امروز وضع ما چنان دشوار است که مردم با ناسزاگویی به بزرگ و سالار ما بر فراز منبرها، به دشمنان ما تقرب می‌جویند».

صحیفه سجادیه، استراتژی امام سجاد (ع) در رهبری امت

امام سجاد در دوران حیات پربرکت‌شان برای بیان مفاهیم مورد نظرشان از دو شیوه استفاده کرد که عبارت اند از؛

الف) شیوه دعا که در صحیفه سجّادیه متجلی است.

ب)شیوه موعظه که در قالب سخنان و روایات آن حضرت تبلور یافته است. از میان این دو شیوه حکیمانه، بهره گیری از شیوه دعا طرحی نو در تبیین عقاید و معارف ناب اسلام و مبارزه ای نامرئی بر ضد دستگاه حاکم بود.

سید الساجدین دعا را به عنوان تکیه گاه دل‌های بی‌قرار و ناتوان دیده‌ای، در اوج ناتوانی شیعه و در اوج بی‌قراری حق طلبان، به عنوان قالب قابل تداوم و تسری به کار برد، تا در آن غربت حق را فریاد بزند و رازهای سیاسی و فرهنگی و دینی را ضمن نیایش با خداوند، برای اندیشه‌های تاریخ افشا بسازد. این است که صحیفه‌ سجادیه را به زبان دعا گشود و زبور آل محمد صلی الله علیه وآله را برای حق طلبان تاریخ بر جای گذاشت.

با این شیوه مردم آرام آرام به بهترین شکل با اندیشه‌های ناب دینی آشنا شدند و یک مجموعه مؤمن، علاقه مند و صالح برای کارهای آینده به وجود آمد. دعاهای امام در عین اینکه حرکتی اخلاقی بود، مبارزه ای آرام در برابر قدرت های اهریمنی، ولی ریشه کن کننده بود. او با این عمل و برنامه خود نشان داد که راه مبارزه در شمشیر منحصر نمی‌شود، زیرا در بعضی شرایط، شمشیر کارایی خود را به کلّی از دست داده و حتی نتیجه عکس می‌دهد.

هرچند نیایش‎های ایشان پر است از مضمون‎های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، نظامی و … که می‎توان آن را به عنوان شیوه‎ی مبارزه‎ی ایشان معرفی کرد، خود نیایش نیز برای امام موضوعیت دارد، نه فقط به عنوان مبارزه با طاغوت که به عنوان پیام اصلی و اساسی امام حسین علیه‎السلام و واقعه‎ ‎کربلا. از این منظر آشکار می‎شود که زندگی امام، ادامه‎ کربلا و خود ایشان، پیام‎رسان کربلاست و ایشان در تمام زندگی با نیایش، از گوهر و حقانیت کربلا دفاع کرده‎اند.

دعا، شاهراه اتصال انسان با خداست و معرفت حق، قله‌ای است که تنها با مدد دعا، فتح می‌شود. امام العارفین دعا را پیوندگاه بازوان ناتوان انسان، به مبدأ بی انتها دیدند و بشر را به آن فرا خواندند؛ تا با اتکال به دعا، روح تازه در کالبد حیات جسمانی خویش دمیده، مبشر زندگی با نشاط برای خود باشند. این راه تعمیق تفکر شیعه در عصری از جهل سیاسی بود که ایمان راسخی حتی در دل شیعیانت، یافت نمی‌شود، تا آن مرتبه که فرمود: «در مکه و مدینه، بیست نفر نیستند که ما را دوست بدارند».

آیت الله حائری شیرازی:
من یادم هست وقتی که بچه بودم، در خانواده وقتی همه به خواب می‌رفتند، آخر شب می‌آمدم خدمت پدر. پدرم این قصه‌های پیغمبران را در همان طفولیت برای من نقل می‌کرد و گاهی مثلاً یک قصه چندین شب طول می‌کشید و همین‌طور مقید بودم و گوش می‌کردم. وقتی این برنامه‌اش مصادف شد به ایام محرم، پدرم جریان عاشورا و جریان مسافرت حضرت، جریان بیعت گرفتن از امام حسین در مدینه، جریانی که از این ماه رجب شروع شده است، به تفصیل، شب به شب نقل می‌کرد.

✔️اینها کارهای موثری است. یعنی پدر و مادر یکی از خدمات بزرگی که به فرزند می‌کنند همین است که سرگذشت اینها را برای طفل بیان کنند. این در وجود طفل از همان طفولیت اثر می‌گذارد. در اخلاقش، کردارش، رفتارش، در عبادتش، نمازش، روزه اش اثر می‌گذارد و همهٔ اینها را اصلاح می‌کند.

#تربیت_فرزند

⚫️چرا امام حسین علیه السلام در کربلا دعا نکردند تا باران ببارد؟

♻️در محضر بزرگان:

? طبق روایات شیعه، دعای حضرت نه تنها در مورد باران باریدن مستجاب می گردید؛
بلکه اگر حضرت برای پیروزی و نصرت خویش نیز دعا می کردند، قطعا مستجاب می شد..

? اما:

? حضرت می خواست در کربلا برای همه مسلمانان ،درس تسلیم در برابر مشیت الهی را به مردم بیاموزد.

? بنای حضرت بر این بود که در ماجرای عاشورا اسباب غیر عادی و معجزه را به کار نگرفته تا این خود نیز درس دیگری برای مسلمانان شود،

? تا وظیفه آنانی را که قادر به استفاده از اسباب غیرعادی و معجزه نیستند، در برابر ظلم وستم مشخص کند که تحت هیچ شرایطی نباید در برابر ظالم سکوت و ابراز عجز نمود.

? طبق روایات، حضرت در ماجرای عاشورا، درخواست فرشتگان و جنیان را برای یاری رد نموده و روی عهدی که با خداوند بسته بودند(که این بلاها را در راه خدا و رضای خدا تحمل کنند)باقی ماندند.

? حتی با اینکه خداوند در ضمن روز عاشورا به امام علیه السلام اجازه حق انتخاب داده بود که بتواند پیروزی را انتخاب کند، ولی حضرت بر عهد خویش با خداوند استوار ماند و خود و خاندانش را فدای خدا و اسلام نمود…

? این خود سبب نهایت مظلومیت برای حضرت شده و به همین جهت خبر شهادت آن حضرت در آن زمان که وسائل اخباری محدود بود، به سرعت پخش گردید.

? و خداوند در ازای جانبازی و فداکاری سیدالشهدا نام او را در تاریخ جاودانه و بلند کرد و به او امتیازات ویژه ای بخشید….

… حرم حضرت سکینه (ع) رو خراب کردن…

حسن تا این را گفت، دل زن فرو ریخت! پرسید: «مگه می‌شه همچین چیزی؟»

◾️وقتی کسی کافر باشه براش فرقی نمی‌کنه.
حسن با گریه ادامه داد: «بی‌وجدان‌ها می‌خواستن نبش قبر کنن و جسد رو بردارن که شیعه‌ها می‌ریزن و اجازه نمی‌دن» و در میان هق‌هق‌هایش ادامه داد: «خیلی کشتار شده بوده… یعنی من باید این‌جا باشم و این اتفاقا بیفته؟ شاید برم!»

? مادر حس کرد حسن خیلی وقت پیش همه دلبستگی‌اش را رها کرده است. قبلاً یک ماشین، یک موتور تریلر و دو تا اسلحه شکاری داشت که همیشه می‌گفت: «این موتور و اسلحه‌ها باید بمونه برای نوه‌هام». اما وقتی ماشین، موتور و یکی از سلاح‌هایش را فروخت، زن هم فهمید که باید از حسن دل بکند.

? پیکر پاک حسن هم زمان با سالروز وفات حضرت زینب (س) در مشهد تشییع و در خواجه ربیع به خاک سپرده شد.

#ما_ملت_امام_حسینیم

✅ موضوع: ◾️نقش امام سجاد علیه السلام بعد از عاشورا◾️

سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
با تسلیت ایام سوگواری

1⃣ خطبه‌های آتشین:
امام علیه السّلام برای روشنگری مردم و تبیین معارف عاشورایی و پرده‌برداری از چهرة منفور بنی‌امیه خطبه‌هایی در کوفه و شام ایراد فرمودند و اذهان مردم مدینه را نسبت به بنی‌امیه آگاه کردند و این زمینه‌ای شد که بسیاری از قیام‌ها بر علیه امویان در مدینه شکل بگیرد.

2⃣ تبیین معارف اهل بیت و مبارزه در قالب دعا:
امام زین العابدین ـ علیه السّلام ـ در محیطی که ارعاب و اختناق حاکم بود مباحث سیاسی و اصول اعتقادی را در قالب دعا بیان می‌فرمود که مهم‌ترین آنها مسئلة امامت و رهبری حقیقی جامعة اسلامی و غصب و تصاحب آن توسط حکّام جور بود.

3⃣ زنده نگه داشتن یاد و خاطرة عاشورا:
واقعة عاشورا در افکار عمومی برای حکومت اموی بسیار گران تمام شد و مشروعیت آن را زیر سؤال بود، امّا برای اینکه این فاجعة عظیم فراموش نشود امام با گریه بر شهیدان و زنده نگه داشتن خاطرة آنان مبارزة منفی را به صورت گریه ادامه داد.

4⃣ تربیت شاگردان:
امام علیه السلام ،شاگردان و اصحاب خاصّی تربیت کرد که هر یک از آنها حافظ دستاوردهای مکتب عاشورا و امامت بودند.

⚜خداوند توفیق عمل به دستورات اهل بیت علیهم السلام را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد⚜

⚫️کاروان اهل بیت به سرپرستی امام زین العابدین علیه السلام پس از واقعه کربلا و اسارت، سرانجام به سوی مدینه حرکت کردند. نزدیک مدینه مردم شهر گریه کنان و ناله زنان به استقبال کاروان آمدند. فضا یکباره غرق شیون و ناله شد. امام زین العابدین علیه السلام با اشاره دست مردم را ساکت کردند. آن گاه لب به سخن گشودند و فرمود:«سپاس خدای را که پروردگار جهانیان است. مهربان، فرمانروای روز جزا و خالق همه موجودات است. خداوندی که از ادراک عقل ها دور و در عین حال نزدکی، و رازهای نهان نزد او آشکار است. ما در برابر گرفتاری روزگار، دردهای جانسوز، مصیبت های دلخراش و حوادث تلخ و دردناک خدا را سپاس می گوییم. ای مردم، خداوند، که سپاس او می گوییم، ما را به مصیبت های بزرگ و سهمگین و ضربه بزرگی که بر پیکر اسلام وارد شد، آزمایش کرد».

⚫️امام سجاد علیه السلام که در دوران امامت‏ خویش در محدودیت‏ شدیدی به سر می‏ برد و حاکمان مستبد اموی سایه شوم خود را بر شهرهای اسلامی گسترده بودند و اهل ایمان از ترس مال و جان خود مخفی می‏ شدند، با اتخاذ صحیحترین تصمیم ها و موضعگیری های مناسب و بجا و با استفاده از مؤثرترین شیوه ‏ها توانست از فرهنگ عاشورا و دستآوردهای ارزشمند آن -که همان عزت و افتخار ابدی برای اسلام و مسلمانان و بلکه برای جهان بشریت‏ بود- به صورت شایسته‏ای پاسداری کرده و راه حماسه آفرینان کربلا را تداوم بخشد و یاد و نام و خاطره سالار شهیدان حضرت حسین بن علی علیهما السلام را جاودانه ساخته و بر بلندای تاریخ ابدی نماید.

⚫️از بهترین روشهای امام سجاد علیه السلام برای پاسداری از فرهنگ عاشورایی اسلام، که حکایت از بینش عمیق و زمان‏شناسی آن حضرت دارد، عرضه نیایشهای عرفانی و روشنگر می ‏باشد .
⚫️دعاهای حضرت سیدالساجدین علیه السلام که در مجموعه‏ های ارزشمندی همچون صحیفه سجادیه، مناجات خمسة عشر، دعای ابو حمزه ثمالی، نیایشهای روزانه و . . . گرد آمده است، دل هر شنونده عارف و اندیشمندی را می‏ لرزاند و توجه به معانی بلند و با شکوه آن، تشنگان وادی کمال و معرفت را سیراب می‏ سازد.

⚫️امام زین العابدین(ع) پس از بازگشت به مدینه، به مدت 34 سال امامت شیعیان را بر عهده داشت و در این مدت نیز با حوادث و رویدادهای بزرگی روبرو گردید ولی به حول و قوه الهی از همه آن ها با سربلندی و سرافرازی عبور کرد.
این امام همام پس از پنجاه و هفت سال زندگی، در محرم سال 95 قمری، بر اثر زهری که به دستور ولید بن عبدالملک اموی به آن حضرت خورانیده شد، در مدینه منوره به شهادت رسید و در قبرستان بقیع در جوار قبر مطهر عمویش امام حسن مجتبی(ع) به خاک سپرده شد.

⚫️درباره تاریخ شهادت امام زین العابدین(ع)، گرچه تمامی مورخان و سیره نگاران، اتفاق دارند که این واقعه عظیم در ماه محرم واقع شد، ولی در تعیین روز و سال وقوع آن، اتفاق نظر و دیدگاه واحدی وجود ندارد. برخی از آنان، روز دوازدهم محرم، برخی هیجدهم محرم و برخی دیگر بیست و پنجم محرم را روز شهادتش می دانند. هم چنین درباره سال شهادتش با این که اکثر مورخان، سال 95 را ذکر کرده اند، برخی سال 94 قمری را بیان نموده است